Niedożywienie i leczenie żywieniowe

fot. depositphotos.com

Niedożywienie często kojarzymy z krajami ubogimi, nie zdając sobie sprawy, jak powszechny stanowi ono problem wśród naszego społeczeństwa. Najczęściej występuje ono u pacjentów w wieku podeszłym, po udarze mózgu, ze stwardnieniem rozsianym i z innymi chorobami neurologicznymi, a także u pacjentów onkologicznych, z chorobami zapalnymi jelit, mukowiscydozą czy też z chorobami trzustki. Niedożywienie może w konsekwencji prowadzić do wyniszczenia. Stan odżywienia jest bardzo ważnym elementem, który warunkuje funkcjonowanie organizmu.

Diagnostyka

Wczesne wykrycie niedożywienia i wdrożenie terapii żywieniowej często poprawia efekty leczenia i stan ogólny chorego. Jeśli rozwinie się głębokie niedożywienie, najczęściej bardzo trudno jest je leczyć. Pacjenci niedożywieni mają słabszą odporność, są bardziej osłabieni, może u nich dochodzić do zaniku mięśni, a regeneracja organizmu – w szczególności po zabiegach operacyjnych – jest trudniejsza. W celu wykrycia niedożywienia lekarz analizuje wyniki badań laboratoryjnych oraz określa ryzyko niedożywienia z użyciem specjalnych skal. Jeśli okaże się, że ryzyko jest wysokie i/lub w badaniach laboratoryjnych występują zmiany typowe dla niedożywienia, można wdrożyć odpowiednie leczenie żywieniowe.

Pacjenci niedożywieni mają słabszą odporność, są bardziej osłabieni, może u nich dochodzić do zaniku mięśni, a regeneracja organizmu – w szczególności po zabiegach operacyjnych – jest trudniejsza.

Trzy drogi leczenia

Najprostszą postacią takiej terapii jest doustne przyjmowanie przez chorego specjalnych preparatów w płynie lub w proszku, które są powszechnie dostępne w aptekach. Na rynku mamy kilka rodzajów płynnych wysokoenergetycznych preparatów, np. dla cukrzyków, z wysoką zawartością białka i o różnych smakach. Należy pamiętać o tym, że powinno się je spożywać powoli, ponieważ szybkie przyjmowanie takich produktów może powodować biegunki.

Kolejną postacią leczenia żywieniowego jest żywienie dojelitowe. Stanowi ono ważny element leczenia pacjentów, u których podawanie pokarmów drogą doustną jest utrudnione lub niemożliwe. W celu żywienia dojelitowego zakłada się czasowo sondę przez nos do żołądka lub jelita. Jeśli problemy z żywieniem trwają dłużej, możliwe jest założenie gastrostomii lub jejunostomii, czyli wprowadzenie zgłębnika silikonowego przez powłoki skórne do żołądka lub jelita cienkiego. Taką drogą podaje się specjalne preparaty (tzw. dietę przemysłową), które pochodzą najczęściej z naturalnych źródeł, takich jak białka z mleka czy tłuszcze z olejów roślinnych i węglowodany ze skrobii. Pacjenci oraz ich rodziny często obawiają się problemów związanych z obsługą i pielęgnacją założonej gastrostomii lub jejunostomii, jednak z czasem w wyniku edukacji pielęgnacja nie stanowi problemu, a sam proces karmienia pacjenta staje się efektywniejszy. Pokarm i płyny można podawać do sondy lub stomii dużą strzykawką w bolusach lub z użyciem specjalnej pompy. Najczęściej jednak pacjenci wybierają pierwszą opcję. Zaletą takiej drogi dostępu żywieniowego jest również możliwość nawadniania pacjenta.

Trzecią opcją leczenia żywieniowego jest żywienie pozajelitowe, czyli podawane dożylnie. Jest ono zarezerwowane dla chorych, u których żywienie drogą pokarmową okazuje się niemożliwe. Jest ono także dużo bardziej skomplikowane.

Pod opieką poradni

W Polsce funkcjonują specjalne poradnie leczenia żywieniowego zarówno dojelitowego, jak i pozajelitowego, gdzie pacjent może zostać skierowany przez specjalistę lub lekarza rodzinnego. Warunkiem, aby osoba mogła zostać zarejestrowana do domowego żywienia dojelitowego, jest założona sonda nosowo-żołądkowa, nosowo-jelitowa lub gastrostomia czy też jejunostomia. Pacjent pozostaje wtedy pod opieką lekarza oraz pielęgniarki. Preparaty do żywienia i środki takie jak sondy czy strzykawki są refundowane w ramach poradni. Co kwartał lub częściej, jeśli istnieje taka potrzeba, wykonuje się badania laboratoryjne oceniające stan odżywienia pacjenta oraz przeprowadza się wizytę kontrolną. Uświadamianie chorych i ich rodzin na temat niedożywienia i możliwości jego leczenia jest bardzo ważne, ponieważ wczesne wykrycie niedożywienia często jest warunkiem skutecznego leczenia.

fot. pixabay.com

Słońce – co za dużo, to niezdrowo

Słońce – co za dużo, to niezdrowo

Wszyscy jesteśmy przyzwyczajeni do słońca i oczywistym jest dla nas to, że ono istnieje. Lubimy korzystać z kąpieli słonecznych, zachwycamy się piękną opalenizną ludzkiego ciała. W mediach możemy usłyszeć zarówno o korzystnym działaniu promieni słonecznych, jak i o ich szkodliwości dla zdrowia, a co za tym idzie – życia ludzkiego.