Czym jest krew?

fot. depositphotos.com

Krew to nic innego, jak płyn ustrojowy, bez którego organizm człowieka nie mógłby normalnie funkcjonować. Na jej kolor wpływa hemoglobina, czyli czerwony barwnik odpowiedzialny także za transportowanie tlenu do wszystkich tkanek. W ciele zdrowego dorosłego człowieka znajduje się około pięciu litrów krwi. W sytuacji nagłej utraty dużej ilości tego płynu konieczna jest transfuzja, która ratuje życie pacjenta. Nie ulega wątpliwości, że to właśnie krew jest jednym z najcenniejszych naturalnych „lekarstw” dla człowieka. Choć nie można jej zastąpić żadnym syntetycznym odpowiednikiem, można podarować ją komuś, kto potrzebuje jej, by żyć i cieszyć się pełnią zdrowia. Aby to zrobić, można zostać np. dawcą krwi lub dawcą szpiku, a dokładniej – krwiotwórczych komórek macierzystych, które pobierane są najczęściej z krwi obwodowej. W ten sposób można pomóc m.in. pacjentom hematoonkologicznym, cierpiącym na nowotwory układu krwiotwórczego.

Krew nie posiada żadnego sztucznego zamiennika, dlatego jedynym jej źródłem może być wyłącznie drugi człowiek. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia osób chorych na białaczkę czy po wypadkach, u których konieczna może być transfuzja ratująca ich życie. Krew jest bardzo potrzebna choćby w walce z nowotworami. Pomaga np. przy niedokrwistości, która stanowi częste powikłanie po chemioterapii u pacjentów onkologicznych. Zatem o krwi można powiedzieć, że to życiodajny „lek”, który dla pacjentów hematoonkologicznych jest tak samo niezbędny do życia, jak szpik podarowany przez dawców szpiku.

Krew składa się z komórek czerwonych (erytrocytów), komórek białych (leukocytów), płytek krwi (trombocytów) oraz osocza.

Głównym składnikiem czerwonych krwinek, czyli erytrocytów, jest hemoglobina – białko, które ma zdolność wychwytywania cząstek tlenu i dwutlenku węgla oraz łączenia ich z atomem żelaza w strukturze hemoglobiny, powodując tym samym jej czerwony kolor. Kluczową funkcją erytrocytów jest transport tlenu do wszystkich narządów i tkanek w ciele człowieka oraz zabieranie dwutlenku węgla z tkanek do płuc.

Krwinki białe pełnią niezwykle istotną funkcję, ponieważ stanowią jeden z najważniejszych elementów układu odpornościowego. Są więc niezbędne m.in. do zwalczania różnego rodzaju wirusów, bakterii i grzybów. Co więcej, mają zdolność rozpoznawania nieprawidłowych komórek (obcych białek) i niszczenia ich. Jest wiele rodzajów białych krwinek, czyli leukocytów (neutrocyty, limfocyty, monocyty itd.). Każdy z nich ma swoją rolę w odpowiedzi układu immunologicznego organizmu.

Trombocyty, czyli płytki krwi, są odpowiedzialne za prawidłowe krzepnięcie krwi. W osoczu znajduje się rozpuszczony fibrynogen, czyli białko uczestniczące w końcowym procesie krzepnięcia. W przypadku skaleczenia się płytki krwi razem ze wspomnianym już fibrynogenem tworzą pewnego rodzaju barierę (skrzep), która blokuje wydostanie się krwi na zewnątrz, w ten sposób zatrzymując krwawienie.

Osocze to nic innego, jak płynna część krwi – to właśnie w nim zawieszone są erytrocyty, leukocyty oraz płytki krwi. Aż 90% osocza stanowi woda, natomiast pozostałe 10% to głównie: kwasy tłuszczowe, witaminy, sole mineralne oraz glukoza i białka (np. albuminy, globuliny i fibrynogen). Osocze ma kolor słomkowy, choć np. u osób z chorobami wątroby może być bardziej brązowe. Nie ulega wątpliwości, że to jeden z najważniejszych składników krwi. Osocze jest bowiem odpowiedzialne za transport substancji odżywczych oraz usuwanie produktów przemiany materii. Pełni również istotną funkcję w układzie krzepnięcia i dlatego w leczeniu chorób związanych z zaburzeniami krzepliwości krwi może być źródłem niezbędnych białek, brakujących chociażby u chorych na hemofilię A i B, a także w przypadku innych krwotocznych skaz osoczowych.

Wiesz już, jakie są podstawowe składniki krwi i że każdy z nich pełni określone funkcje. Krew jest więc niezbędna do życia, ponieważ odpowiada m.in. za transport tlenu i najważniejszych składników odżywczych do komórek czy też wydalanie dwutlenku węgla i mocznika. Na tym jednak funkcje krwi się nie kończą. Ten drogocenny płyn dzięki przeciwciałom zapewnia skuteczną ochronę przed czynnikami obcymi.

Krew doskonale odzwierciedla stan zdrowia człowieka. Należy więc pamiętać o tym, by przynajmniej raz w roku wykonać badanie morfologii krwi i upewnić się, czy z podstawowymi składnikami krwi nie dzieje się nic złego. Nieprawidłowości mogą – choć nie muszą – wynikać z chorób układu krwiotwórczego, takich jak białaczka. Jeśli zostaną odpowiednio wcześnie wykryte, daje to większą szansę na wyleczenie i powrót pacjenta do zdrowia.