Badania profilaktyczne ratują życie

fot. depositphotos.com

„Lepiej zapobiegać niż leczyć” – wszyscy znamy to stwierdzenie, ale jakże często je lekceważymy. Nawet wtedy, gdy lekarz sugeruje wykonanie badań profilaktycznych ze względu na wiek czy też obciążenie rodzinne daną grupą chorób. Bardzo często wówczas można usłyszeć w gabinecie: „Pani doktor, a po co się badać, jeszcze się coś znajdzie i będzie trzeba leczyć, a tak to człowiek myśli, że jest zdrowy”. Warto tutaj zaznaczyć: „Człowiek myśli, że jest zdrowy”, ale to nie znaczy, że tak jest.

Profilaktyka dla ciała

Badania profilaktyczne to diagnostyka opierająca się na systematycznym wykonywaniu badań kontrolnych, w celu jak najszybszego wykrycia chorób. Badania wykonuje się regularnie, zależnie od wieku pacjenta. Wiele chorób przebiega bowiem w sposób ukryty, bez objawów w początkowym stadium lub z objawami nietypowymi.

Profilaktyka zaczyna się od początku życia człowieka, gdyż już u noworodka wykonujemy tak zwany patronaż, podczas którego zlecamy USG stawów biodrowych w celu wykrycia ich ewentualnej dysplazji i w razie konieczności szybkiej interwencji. W kolejny miesiącach i latach życia małego pacjenta prowadzone są tzw. bilanse zdrowia dziecka, podczas których ocenia się ogólny stan zdrowia z możliwością wykonania stosownych badań laboratoryjnych i wykrycia chorób występujących w danej grupie wiekowej dzieci. Warto tutaj wspomnieć o konieczności kontroli morfologii krwi obwodowej oraz sprawdzeniu funkcji tarczycy celem zapobiegania i/lub wykrycia anemii lub też chorób nowotworowych krwi oraz chorób tarczycy i wdrożeniu odpowiedniego leczenia farmakologicznego, jeśli zachodzi taka potrzeba. Ostatni bilans zdrowia dziecka przypada na ostatnią klasę szkoły ponadpodstawowej, lub do niedawna ponadgimnazjalnej, co ma miejsce średnio w wieku 19-20 lat. Po tym czasie pacjent nie jest objęty wymogiem badania profilaktycznego, dlatego warto przypominać sobie o okresowej wizycie u lekarza celem wykonania badań profilaktycznych.

Dusza dążąca do pełni zdrowia, dąży do Boga, który jest Miłością.

W grupie pacjentów dorosłych, podobnie jak u pacjentów pediatrycznych, wykonujemy morfologię krwi obwodowej, poziom hormonów tarczycy, glukozę (profilaktyka cukrzycy), badanie ogólne moczu, u kobiet cytologię (profilaktyka raka szyjki macicy). Wspomniane badania zaleca się wykonywać raz do roku. Kolejnym badaniem jest lipidogram (profilaktyka chorób układu sercowo-naczyniowego), który u osób w wieku 20-30 lat wykonujemy co 3-5 lat, powyżej 30. roku życia wskazane jest wykonanie lipidogramu raz na rok. U mężczyzn po 40. roku życia wykonujemy PSA (profilaktyka chorób prostaty) co 3 lata, a u mężczyzn po 50. roku życia co rok. Powyższe badania laboratoryjne może zlecić lekarz rodzinny (lekarz pierwszego kontaktu). Kolejny badaniem wykonywanym we wszystkich grupach wiekowych pacjentów jest badanie USG jamy brzusznej – szeroka diagnostyka chorób jamy brzusznej, węzłów, układu moczowego i prostaty u mężczyzn. U kobiet zalecane jest USG ginekologiczne narządu rodnego oraz mammografia. Warto zwrócić uwagę również na profilaktykę narządu wzroku, co wiąże się z koniecznością wizyty u okulisty (wymagane skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu/rodzinnego).

Poza wspomnianymi badaniami istnieją badania profilaktyczne i wczesne wykrywanie raka jelita grubego – kolonoskopia (po 40. roku życia wskazane wykonywanie co 10 lat u osób nie będących w grupie ryzyka raka jelita grubego). Profilaktyka raka żołądka, wykrywanie wrzodów, czy też przepukliny rozworu przełykowego to z kolei badanie gastroskopowe.

Profilaktyka dla ducha

Poruszając temat badan profilaktycznych i wczesnego wykrywania chorób, nie można pominąć sfery duchowej naszego życia. Profilaktyka chorób ducha również zaczyna się od wczesnego dzieciństwa, gdy rodzice przynoszą nowo narodzone dziecko do chrztu świętego. Później poprzez klimat modlitwy w domu ma ono możliwość wzrastać w wierze i poznaniu Boga, przeciwdziałając przez to grzechowi, który jest największą chorobą, i walcząc z nim. Modlitwa jest najlepszą profilaktyką dla ochrony naszej duszy przed złem, jak pisze św. s. Faustyna: „Dusza zbroi się przez modlitwę do walki wszelkiej. W jakimkolwiek dusza jest stanie, powinna się modlić”.

fot. depositphotos.com

Dusza dążąca do pełni zdrowia, dąży do Boga, który jest Miłością. Mówi o tym św. Jan od Krzyża: „Zdrowiem duszy jest miłość Boża i gdy nie posiada ona pełni tej miłości, nie ma zupełnego zdrowia, jest chora. Choroba bowiem to brak zdrowia i dusza, która nie ma w sobie nic z miłości, jest umarła; gdy ma odrobinę tej miłości, jest żywa, lecz bardzo osłabiona i chora. I dopiero stopniowo, gdy miłość jej się zwiększa, odzyskuje siły. Gdy zaś osiągnie pełnię miłości, wtedy będzie się cieszyła zupełnym zdrowiem”.

Troszcząc się o pełnię zdrowia naszej duszy, nie zapominajmy o sakramencie pokuty, który nie bez powodu nazywany jest sakramentem pojednania i uzdrowienia, gdyż tam leczy się dusza z choroby, która jej się przytrafiła, a pomimo, że jest to proces leczniczy, jest też zarazem profilaktyczny, gdyż zapobiega naszej śmierci wiecznej, a nie ma nic gorszego niż śmierć duszy na wieki. „Dusza przewyższa ciało” (o. Pio). Mając w pamięci słowa tego wielkiego świętego, chciejmy troszczyć się o duszę nie mniej, lecz bardziej niż o nasze śmiertelne ciała. Dusza bowiem nigdy nie umiera.