fot. depositphotos.com
Choroba refluksowa przełyku (ang. Gastroesophageal reflux disease, GERD) to stan, który powstaje, gdy patologiczne cofanie się treści żołądkowej do przełyku powoduje dokuczliwe objawy i/lub powikłania. Najczęściej występującymi objawami GERD są: zgaga, uczucia pieczenia za mostkiem oraz cofania się treści pokarmowej do przełyku, często nasilające się w pozycji leżącej czy też po obfitych posiłkach – szczególnie tłustych. Do innych objawów należy również odbijanie, ból w nadbrzuszu, wzdęcia. Objawy nieswoiste dla choroby refluksowej, ale mogące mieć związek z nim, to: kaszel, przewlekłe zapalenie krtani, występowanie tzw. astmy refluksowej czy też nadżerek na zębach.
Przyczyny refluksu przełyku
Szacuje się, że objawy choroby refluksowej przełyku dotykają nawet 20-40% populacji krajów zachodnich. W ciągu ostatnich 20 lat znacznie wzrosła liczba osób uskarżających się na tę chorobę. W występowaniu choroby refluksowej rolę mogą odgrywać: nieprawidłowa czynność dolnego zwieracza przełyku, zaburzenia opróżniania żołądka, zaburzenia czynności skurczowej przełyku, przepuklina roztworu przełykowego. Do wystąpienia choroby refluksowej przełyku predysponują także choroby takie jak: cukrzyca, choroby reumatyczne, neurologiczne czy też czynniki genetyczne, otyłość, ciąża oraz przewlekły stres.
Objawy choroby refluksowej przełyku dotykają nawet 20-40% populacji krajów zachodnich. W ciągu ostatnich 20 lat znacznie wzrosła liczba osób uskarżających się na tę chorobę.
Zmiana trybu życia
Bardzo ważna w leczeniu choroby refluksowej przełyku jest modyfikacja stylu życia. Redukcja masy ciała u pacjentów z nadwagą i otyłością może być przydatna w walce z GERD. Do leków mogących przyczyniać się do występowania objawów należą niektóre leki na nadciśnienie, przeciwbólowe, przeciwdepresyjne czy też estrogeny. Dodatkowo, w niektórych przypadkach objawy refluksu mogą zmniejszyć się po zaprzestaniu palenia, wykluczeniu alkoholu, czekolady, kofeiny, ostrych przypraw i napojów gazowanych.
Jeśli chodzi o dietę, odgrywa ona ważną rolę w profilaktyce występowania GERD. Należy unikać spożywania kwaśnych soków owocowych, soku pomidorowego, warzyw cebulowych, cukierków z miętą/alkoholem, konserwowanego mięsa i ryb, smażonych potraw, ostrych przypraw – w tym octu. Trzeba częściej spożywać posiłki, ale porcje powinny być mniejsze, a ostatni posiłek należy spożyć najlepiej minimum trzy godziny przed snem. Pokarmy powinny być spożywane powoli, bez pośpiechu (zmniejsza to połykanie większych ilości powietrza). Do produktów neutralizujących kwaśną treść w przełyku należy m.in. mleko – wypicie szklanki mleka w razie wystąpienia objawów może pomóc je złagodzić. Potrawy nie powinny być gorące, wskazana jest również konsystencja papkowata – ogranicza to wydzielanie soków żołądkowych.
U osób uprawiających sport zalecane są ćwiczenia aerobowe, natomiast intensywne ćwiczenia, w tym skłony tułowia, są przeciwskazane. Ubrania mocno uciskające w pasie, przyjmowanie pozycji leżącej po posiłku oraz pozycji na prawym boku także sprzyjają występowaniu objawów choroby refluksowej. Pomocne w ich zapobieganiu może okazać się również uniesienie wezgłowia podczas snu.
Dalsza diagnostyka i leczenie
Jeśli modyfikacja stylu życia nie wpływa na zmniejszenie dolegliwości, lekarz może zalecić pogłębienie diagnostyki lub/oraz wprowadzić leczenie farmakologiczne. Do leków dostępnych bez recepty należą te zobojętniające kwas żołądkowy – mogą w krótkotrwałym leczeniu przynosić ulgę. Należy zwrócić uwagę, że choroba ta powoduje znaczne pogorszenie jakości życia, często nawraca, a nieleczona grozi powikłaniami przełykowymi oraz pozaprzełykowymi.
fot. unsplash.com
Najczęściej, przy występowaniu typowych objawów, włącza się leczenie bez konieczności wykonania gastroskopii. Badanie to wskazane jest, jeśli objawy choroby refluksowej utrzymują się przez wiele lat, nawracają pomimo leczenia lub jeśli występują objawy alarmowe. Do takich objawów należą: dysfagia – czyli zaburzenia połykania, odynofagia – czyli ból podczas połykania, niezamierzona utrata masy ciała, objawy krwawienia z przewodu pokarmowego, niedokrwistość, wyczuwalny guz w nadbrzuszu, wymioty trwające dłużej niż tydzień. Jeśli pomimo wyeliminowania czynników ryzyka i wprowadzenia optymalnego leczenia objawy nadal się utrzymują, w wybranych przypadkach konieczne jest leczenie chirurgiczne. Oczywiście, o wskazaniach do wykonania badań dodatkowych oraz leczeniu decyduje lekarz prowadzący.
Kiedy tęsknota staje się chorobą
Słowo „nostalgia” pochodzi z języka greckiego i jest złożeniem dwóch wyrazów: νόστος (nostos), co oznacza „powrót do domu” lub „powrót”, oraz ἄλγος (algos), oznaczającego „ból” lub „cierpienie”.
Jaki właściwie jest senior?
Sposoby życia starszych są bardzo różne, dlatego na tej podstawie wyróżniono (z dużym uproszczeniem) dwa style funkcjonowania, które są charakterystyczne dla okresu późnej dorosłości.
Żona Lota – ta zapatrzona w przeszłość
Z historią Lota i jego żony spotykamy się na kartach 19. rozdziału Księgi Rodzaju. Bóg chce ukarać grzeszne miasto Sodomę, a równocześnie pragnie ocalić sprawiedliwego Lota, bratanka Abrahama, i jego najbliższą rodzinę.
