Zadania pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej

fot. depositphotos.com
Każdy pacjent w naszym kraju jest lub przynajmniej powinien być zapisany do lekarza pierwszego kontaktu. Świadczenia z tego zakresu realizowane są w ramach POZ, czyli podstawowej opieki zdrowotnej. Dokonując wyboru wspomnianego lekarza, wypełniamy także deklarację wyboru pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej oraz położnej. Czasem zdarza się tak, że pacjent ma większy kontakt z pielęgniarką czy położną niż z lekarzem.
Co obejmuje praca pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej?
Pielęgniarka rodzinna realizuje opiekę nad osobą, rodziną i populacją lokalną w środowisku zamieszkania z uwzględnieniem miejsca wykonywania świadczeń w warunkach domowych. Opieka ta obejmuje:
- promocję zdrowia i profilaktykę chorób, np.: edukację zdrowotną; prowadzenie i monitorowanie stanu zdrowia dzieci; organizację grup wsparcia – świadczenia pielęgnacyjne, jak np. wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych; przygotowanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności;
- świadczenia diagnostyczne, takie jak prowadzenie wywiadów środowiskowych; wykrywanie odchyleń rozwojowych od normy; ocenę jakości życia i stanu psychofizycznego podopiecznego; wykonywanie podstawowych pomiarów życiowych i ich interpretację; pobieranie materiału do badań diagnostycznych;
- świadczenia lecznicze, do których zaliczamy: udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w przypadkach nagłych zachorowań, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej; podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza oraz zgodnie z odrębnymi przepisami; zakładanie opatrunków na rany, odleżyny, oparzenia; cewnikowanie pęcherza u kobiet (po przeszkoleniu – u mężczyzn); płukanie pęcherza; wykonywanie wlewek doodbytniczych; wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących się; zdejmowanie szwów na zlecenie lekarza; wykonywanie inhalacji; przeprowadzanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna; stawianie baniek; ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych; dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego;
- świadczenia rehabilitacyjne, które obejmują: rehabilitację przyłóżkową w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego i długotrwałego unieruchomienia; usprawnianie ruchowe; drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej; ćwiczenia ogólnousprawniające; ułożenie i przemieszczanie chorego w łóżku.
Wspomnianą opieką objęte są osoby niezależnie od płci i wieku, osoby niepełnosprawne czy chorzy w stanie terminalnym.
Zadania położnej środowiskowej
Położna rodzinna realizuje kompleksową pielęgnacyjną opiekę położniczo-neonatologiczno-ginekologiczną obejmującą: edukację w zakresie planowania rodziny; opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu; opiekę nad kobietą, noworodkiem, niemowlęciem do ukończenia 2. miesiąca życia i całą rodziną; opiekę w chorobach ginekologicznych; opiekę nad kobietą w każdym okresie jej życia.
Warte podkreślenia stają się tutaj tak zwane patronaże położnej, które realizuje ona w domu pacjentki i nowo narodzonego dziecka. Podczas takich wizyt położna uczy lub sprawdza umiejętności opieki nad noworodkiem, a także udziela porad dotyczących karmienia. Nie należy w takich sytuacjach bać się pytać o rzeczy trudne dla młodej matki, a które może w prosty sposób wyjaśnić położna lub ewentualnie pokierować matkę dalej.

fot. depositphotos.com
Życzliwe spojrzenie
Jak widzimy, wachlarz usług świadczonych przez pielęgniarki i położne w ramach podstawowej opieki medycznej jest bardzo szeroki. W tym miejscu należy uwrażliwić pacjentów na spojrzenie „po ludzku” na ich pracę. Osoby te często są pomijane w naszym społeczeństwie lub marginalizuje się ich usługi, a tak naprawdę stanowią ogromną część systemu opieki zdrowotnej. Nieraz życzliwe słowo od pacjenta sprawia, że w zabieganej codzienności i nadmiarze obowiązków człowiek czuje się człowiekiem. Tak często zapominamy o tym, kim jesteśmy, zapominamy o tym, że jesteśmy ludźmi, a stajemy się dla siebie wilkami w ludzkich skórach, stawiając sobie tylko wymagania, żądania i roszczenia.
Nieraz życzliwe słowo od pacjenta sprawia, że w zabieganej codzienności i nadmiarze obowiązków człowiek czuje się człowiekiem.
Często zdarza się, że w świecie pełnym techniki i elektroniki człowiek czuje się samotny. Dotyczy to zwłaszcza osób starszych, dla których odwiedziny pielęgniarki rodzinnej są wielkim przeżyciem i czasem długo oczekiwanym momentem. W tym miejscu warto wskazać personelowi służby zdrowia konieczność spojrzenia na pacjenta, często narzekającego, z życzliwością oraz w myśl słów: „Cokolwiek uczyniliście jednemu z tych moich najmniejszych, Mnieście uczynili” (por. Mt 25,40). Gdziekolwiek jesteśmy, jakiekolwiek pełnimy posługi i zadania, konieczne jest oddanie ich Jezusowi, tak, aby to On mógł w nas i przez nas działać.
Kiedy tęsknota staje się chorobą
Słowo „nostalgia” pochodzi z języka greckiego i jest złożeniem dwóch wyrazów: νόστος (nostos), co oznacza „powrót do domu” lub „powrót”, oraz ἄλγος (algos), oznaczającego „ból” lub „cierpienie”.
Jaki właściwie jest senior?
Sposoby życia starszych są bardzo różne, dlatego na tej podstawie wyróżniono (z dużym uproszczeniem) dwa style funkcjonowania, które są charakterystyczne dla okresu późnej dorosłości.
Żona Lota – ta zapatrzona w przeszłość
Z historią Lota i jego żony spotykamy się na kartach 19. rozdziału Księgi Rodzaju. Bóg chce ukarać grzeszne miasto Sodomę, a równocześnie pragnie ocalić sprawiedliwego Lota, bratanka Abrahama, i jego najbliższą rodzinę.