Dobry pasterz

fot. diocesidicomo.it

Błogosławiony Mikołaj Rusca urodził się 20 kwietnia 1563 roku w alpejskiej wiosce Bedano, położonej na pograniczu włosko-szwajcarskim, należącej obecnie do włoskojęzycznego regionu Szwajcarii. To najbardziej wysunięte na południe terytorium tego kraju. Mikołaj był najstarszym dzieckiem spośród pięciorga rodzeństwa, a oprócz niego jeszcze dwóch braci zostało księżmi, natomiast siostra odkryła powołanie zakonne. Studiował przez rok w Rzymie, a następnie kolejnych siedem lat w Mediolanie, aby w 1587 roku otrzymać sakrament kapłaństwa. Przez następne cztery lata kontynuował jeszcze naukę na uniwersytecie w Padwie, zdobywając tam doktorat z teologii. W 1590 roku został mianowany proboszczem w Sondrio we włoskiej Lombardii, który to urząd piastował już do końca swojego życia, czyli przez 28 lat. Ten świetnie wykształcony kapłan w czasie swojej posługi był kilkukrotnie fałszywie oskarżany, aresztowany, torturowany i w konsekwencji zamordowany przez protestantów.

Oprócz dobrego wykształcenia i góralskiego charakteru, bł. Mikołaj Rusca został obdarzony wyjątkowym darem do rozstrzygania i łagodzenia lokalnych sporów, do czego był często angażowany. Nadano mu z tego powodu przydomek pastor bonus, czyli „dobry pasterz”. Pomimo że stanowczo wdrażał postanowienia Soboru Trydenckiego – będącego reakcją na rozłam w Kościele – to jednak twierdził za św. Augustynem, że nienawidzić i zwalczać trzeba sam błąd, ale nigdy błądzącego. Zdecydowanie unikał potępiania czy też obrażania osób walczących z Kościołem. Miał wiele okazji do zaprezentowania swej postawy, ponieważ chętnie brał udział w cieszących się wówczas niezwykłą popularnością dysputach z protestantami, zwłaszcza tymi dotyczącymi Eucharystii, co niewątpliwie ułatwiało mu zdobyte wykształcenie.

Proboszcz, a później archiprezbiter z Sondrio dostrzegał, że przyszłość religii katolickiej zależy przede wszystkim od dobrego wychowania dzieci i młodzieży. Dlatego też nie dziwi fakt, że stanowczo oponował m.in. przeciw tworzonym szkołom protestanckim, do których nie przyjmowano dzieci z rodzin katolickich. Pośród swoich parafian znany był również jako oddany opiekun ubogich oraz chorych.

fot. diocesidicomo.it

Zaostrzona sytuacja polityczna i religijna w kolejnych latach sprawiły, że ks. Mikołaj Rusca trafił ponownie do więzienia. Tym razem powodem była zdrada wobec ojczyzny, której miał się dopuścić u początków wojny trzydziestoletniej, podsycanej przez konflikt pomiędzy katolikami i protestantami. W nocy z 24 na 25 lipca 1618 roku został uprowadzony przez kilkudziesięciu uzbrojonych mężczyzn. Miesiąc później postawiono mu kolejny zarzut za sprzeciw wobec utworzenia protestanckiej szkoły w Sondrio. W celu wymuszenia zeznań sędziowie podżegani przez młodych pastorów zgodzili się na poddanie więźnia trwającym trzy dni torturom, które doprowadziły do jego śmierci 4 września 1618 roku. Doświadczenia, jakie spadły na księdza zwłaszcza w ostatnich dniach jego życia, nie odwiodły go od wiary katolickiej ani nie sprawiły, że złorzeczył swoim prześladowcom.

Papież Pius XI w 1934 roku zapoczątkował proces beatyfikacyjny ks. Mikołaja Ruski, który trwał niemal 80 lat i został zwieńczony dopiero przez obecnego papieża w 2013 roku. Pojawiały się wątpliwości, czy wyniesienie na ołtarze gorliwego proboszcza nie zaszkodzi ekumenicznym stosunkom z protestantami, jednak postulator procesu przypomniał stanowczo, że „pierwszym krokiem na drodze ekumenicznej jest prawda”. Kościołowi nie zależy bowiem na rewanżu ani też na rozpamiętywaniu krzywd, ale na ogłoszeniu niewinności sprawiedliwego człowieka, która może i powinna być przydatna we wzajemnym szacunku, pojednaniu, a nawet we wspólnym głoszeniu Ewangelii. Papież Franciszek podkreślił w liście apostolskim, że kapłan ten jest „męczennikiem i pasterzem na obraz serca Chrystusowego, całkowicie oddanym dobru powierzonych dusz, dla którego nie zawahał się oddać własnego życia”.