
fot. depositphotos.com
Wspólną cechą chorób nowotworowych jest pojawienie się w naszym organizmie grupy komórek, które dzielą się w sposób niekontrolowany, nie różnicują się w normalne komórki oraz stają się nieśmiertelne. W konsekwencji dochodzi do zajęcia tkanek lub całych organów i wyniszczenia organizmu. Nowotwór we wczesnej fazie rozwoju często nie daje żadnych objawów lub objawy te są skąpe i mało charakterystyczne. W niniejszym artykule przedstawię jedynie najczęściej występujące objawy, które powinny wzbudzić naszą czujność i skłonić do zgłoszenia się do lekarza.
Sygnały alarmowe
Objawy, które mogą świadczyć o chorobie nowotworowej to:
- Niezamierzona utrata masy ciała. Jest to jeden z najczęstszych objawów choroby nowotworowej – może towarzyszyć rakowi płuca, trzustki czy jelita grubego. Niepokój powinien wzbudzić spadek o około 10% dotychczasowej masy ciała w ciągu miesiąca. Czasem pacjenci zauważają po prostu, że ubrania stają się na nich za luźne. Jeśli nie wynika to ze świadomie podjętej diety i aktywności fizycznej, zawsze budzi niepokój i wymaga poszukiwania przyczyny.
- Suchy, uporczywy, zwłaszcza trwający kilka tygodni, może być pierwszym sygnałem raka płuc. Czasem plwocina jest podbarwiona na różowo lub z domieszką krwi – to zawsze powinno wzbudzić tzw. czujność onkologiczną, chociaż ten objaw może towarzyszyć również zapaleniu oskrzeli lub gruźlicy.
- Utrzymywanie się jej powyżej dwóch tygodni – zwłaszcza u osoby, która pali papierosy – może być pierwszym objawem raka krtani. Lekarz rodzinny na podstawie badania i wywiadu określa wskazania do skierowania do laryngologa, który zajmuje się szczegółową diagnostyką w tym kierunku.
- Ból. Przykładowo w raku trzustki występują silne bóle w nadbrzuszu, promieniujące do pleców, natomiast w szpiczaku (rodzaj nowotworu krwi) pierwszym objawem może być ból pleców w okolicy lędźwiowej, mylony początkowo z chorobą zwyrodnieniową. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że chociaż ból może być objawem raka, to samo myślenie: „Nic mnie nie boli, więc jestem zdrowy/a”, jest błędne i prowadzi do opóźnienia diagnostyki.
- Zmiana rytmu wypróżnień. Biegunki, zaparcia, krew w stolcu, czarny stolec, stolec cienki, tzw. ołówkowaty – są to bardzo niepokojące objawy i wymagają w pierwszej kolejności wykonania kolonoskopii celem dokładnej oceny jelita grubego. Warto jednak zrobić to badanie jeszcze przed wystąpieniem objawów. Kolonoskopia jest bowiem rekomendowana u osób po 50. roku życia raz na 10 lat.
- Obecność krwi w moczu może wynikać z wielu chorób, np. infekcji pęcherza moczowego lub kamicy nerkowej. Niemniej jednak zawsze należy wziąć pod uwagę tło nowotworowe, zwłaszcza jeśli osoba pali papierosy.
- Powiększone węzły chłonne. Możemy je znaleźć na szyi, w okolicy pach oraz pachwin. Jeśli ich powiększenie nie wynika z infekcji, należy wykonać badanie USG i ewentualnie pobrać cały węzeł do oceny histopatologicznej.
- Zmiana guzowata w piersi lub wciągnięcie brodawki sutka. Takie objawy budzą obawę wystąpienia raka piersi. Trzeba jednak zaznaczyć, że są to sygnały stosunkowo późne i należy dążyć do wcześniejszego wykrywania raka. Do tego służą badania przesiewowe. Kobiety między 50. a 69. rokiem życia co dwa lata powinny brać udział w bezpłatnym badaniu mammograficznym w ramach programu NFZ.
- Gorączka. Wystąpienie gorączki najczęściej kojarzymy z infekcją, czasami jednak występuje w przebiegu choroby nowotworowej, np. białaczki, chłoniaka lub raka nerki.
- Trudności w połykaniu. Ból podczas przełykania pokarmów, krztuszenie się, dyskomfort podczas jedzenia – to mogą być objawy raka przełyku, dlatego ich wystąpienie wymaga wykonania gastroskopii.
- Bóle głowy. Te, którym towarzyszą nudności, wymioty, narastająca senność, problemy z koncentracją, mogą być objawem guza mózgu. O skierowaniu pacjenta na TK głowy zawsze decyduje lekarz po dokładnym zbadaniu chorego i rozważeniu innych przyczyn.
- Owrzodzenia na wardze lub w jamie ustnej. Trudno gojące się zmiany w tych okolicach, szczególnie u osób palących papierosy lub nadużywających alkoholu, mogą mieć podłoże nowotworowe. Wymagane jest wówczas pobranie wycinków z okolicy zmiany i ocena histopatologiczna pod mikroskopem.
- Powiększające się znamię. Jeśli zauważymy na swojej skórze znamię, które szybko się powiększa, krwawi lub ma nieregularne obrysy, powinniśmy niezwłocznie udać się do dermatologa, który oceni je w powiększeniu i zdecyduje o konieczności wycięcia.
Badajmy się!
Część ludzi tak bardzo boi się rozpoznania u siebie choroby nowotworowej, że zwleka ze zgłoszeniem się na badania. Dlatego trzeba podkreślić, że im wcześniej zostanie wykryta choroba, tym większa jest szansa na wyleczenie. Oczywiście wszystko zależy od tego, o jakim nowotworze mówimy, ale coraz częściej to rozpoznanie nie jest wyrokiem, dlatego warto się w tym zakresie edukować i w razie niepokojących objawów szukać pomocy.
Pragnę jednak uspokoić, że nie każdy z powyższych objawów świadczy od razu, że mamy raka. Nie można popadać w panikę, gdyż może istnieć inne, mniej poważne wyjaśnienie tych dolegliwości. Trzeba po prostu zgłosić się do lekarza i ewentualnie wykonać odpowiednie badania.
GERD – a co to takiego?
Choroba refluksowa przełyku (ang. Gastroesophageal reflux disease, GERD) to stan, który powstaje, gdy patologiczne cofanie się treści żołądkowej do przełyku powoduje dokuczliwe objawy i/lub powikłania.
Doraźne skutki picia
Kiedy jest mowa o wpływie alkoholu na organizm, zwykle koncentrujemy się na skutkach częstego nadmiernego picia. Jednak jednorazowe spożycie alkoholu również ma swoje konsekwencje, o których warto pamiętać, sięgając po kieliszek.
Noe – nagi i upojony
Burzliwe były początki biblijnego świata. Oto człowiek, który miał się stać zwieńczeniem dzieła stworzenia, okazał się przyczyną zepsucia idealnego świata stworzonego przez Boga: grzech Adama i Ewy, bratobójstwo dokonane przez Kaina na Ablu. Jednak i z tym uporał się Stwórca.