fot. pixabay.com
Cukrzyca to grupa chorób, których wspólnym mianownikiem jest wysoki poziom glukozy we krwi (tzw. hiperglikemia). W zależności od przyczyny wyróżniamy kilka jej rodzajów.
Typ 1 częściej dotyka osoby młode i wynika z procesu autoimmunologicznego, czyli tzw. autoagresji. Organizm wytwarza przeciwciała niszczące komórki trzustki, co w konsekwencji prowadzi do niedoboru lub całkowitego braku insuliny – bardzo ważnego hormonu produkowanego w tym narządzie. Insulina ma za zadanie obniżyć poziom glikemii. W skrócie: brak insuliny = wysoki cukier.
Typ 2 to obecnie najczęstszy rodzaj cukrzycy, dotyka głównie osoby z nadwagą i otyłe. Często ma podłoże genetyczne – jeśli w naszej najbliższej rodzinie (rodzice, rodzeństwo) ktoś choruje na ten typ cukrzycy, to również my jesteśmy w grupie ryzyka. W tej chorobie dochodzi do szeregu zaburzeń metabolicznych, których konsekwencją jest insulinooporność. Upraszczając – trzustka nadal wydziela insulinę, ale ma ona słabsze działanie. Po pewnym czasie dochodzi do wyczerpania jej rezerw.
Pozostałe typy cukrzycy zdarzają się rzadziej. Cukrzyca może np. wystąpić jako powikłanie alkoholowego uszkodzenia trzustki albo w przebiegu zaburzeń hormonalnych (zespół Cushinga). Warto wyodrębnić również cukrzycę ciążową. W czasie ciąży dochodzi do zwiększenia stężeń hormonów o działaniu przeciwstawnym w stosunku do insuliny. Każda kobieta w ciąży jest badana pod tym kątem, gdyż niewykrycie i nieleczenie wysokiej glikemii w czasie ciąży zagraża zdrowiu i życiu dziecka oraz matki.
Objawy
W większości przypadków cukrzyca typu 2 nie daje żadnych objawów i rozwija się podstępnie, prowadząc do powikłań. Dlatego tak ważne są badania przesiewowe, zwłaszcza wśród osób narażonych na rozwój tej choroby.
W przypadku gwałtownego rozwoju choroby lub jej późnego wykrycia do typowych objawów należą: wzmożone pragnienie, zwiększone oddawanie moczu, osłabienie, chudnięcie, skłonność do ropnych zakażeń skóry lub zakażeń układu moczowo-płciowego.
Oznaczenie glukozy na czczo co roku powinny wykonywać osoby z nadwagą lub otyłością, z nadciśnieniem tętniczym, nieprawidłowym cholesterolem lub miażdżycą, te, których rodzice lub rodzeństwo chorują na cukrzycę, kobiety z zespołem policystycznych jajników lub te, które przebyły cukrzycę ciążową. Poza tym badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy raz na trzy lata powinien mieć wykonywany każdy po 45. roku życia. Jeżeli należysz do którejś z wyżej wymienionych grup, zapytaj swojego lekarza rodzinnego o takie badanie.
Rozpoznanie
Prawidłowy poziom glukozy na czczo wynosi od 72 do 99 mg/dl. Jeżeli glikemia utrzymuje się na poziomie powyżej 200 mg/dl i występują objawy, możemy od razu postawić diagnozę. Często zdarza się jednak, że cukier jest tylko trochę podniesiony, np. wynosi 110 mg/dl. Trzeba wówczas wykonać tzw. test obciążenia glukozą. Polega on na dwukrotnym pobraniu krwi w odstępie dwóch godzin – najpierw na czczo, a następnie po wypiciu słodkiego roztworu glukozy. Część pacjentów niechętnie podchodzi do tego badania, jednak jest ono niezbędne, aby w porę rozpoznać chorobę i odpowiednio wcześnie wdrożyć leczenie.
fot. pixabay.com
Powikłania
Osoby chorujące na cukrzycę są narażone na szereg powikłań i przedwczesny zgon. Główną przyczyną zwiększonej śmiertelności są choroby sercowo-naczyniowe. W porównaniu do osób zdrowych u cukrzyków częściej dochodzi do zawału serca lub udaru mózgu. Poza tym wysoki poziom glikemii we krwi powoli uszkadza nerki, stopniowo zmniejszając ich zdolność do filtracji. We krwi wzrasta poziom kreatyniny i toksyn. W zaawansowanym stadium chorzy wymagają dializ.
Kolejnym powikłaniem jest uszkodzenie nerwów (neuropatia), które objawia się mrowieniem stóp i rąk, zaburzeniami czucia, a w zaawansowanym stadium silnym bólem, pieczeniem skóry i drętwieniem.
Jedną z częstych przypadłości jest tzw. stopa cukrzycowa. W cukrzycy wszelkiego rodzaju rany gorzej się goją. Nawet niewielkie otarcie może doprowadzić w krótkim czasie do dużego owrzodzenia. W najgorszym wypadku konieczne jest amputowanie kończyny.
Innym poważnym powikłaniem, które może prowadzić do niepełnosprawności, jest retinopatia, czyli uszkodzenie wzroku. We wczesnej fazie nie daje żadnych objawów, dlatego tak ważna u diabetyków jest coroczna wizyta u okulisty.
Leczenie
Cukrzyca jest poważną, przewlekłą chorobą, która ma wpływ na cały nasz organizm i może prowadzić do szeregu powikłań. Jeśli jednak pacjent jest prawidłowo leczony, pozostaje pod stałą opieką lekarza rodzinnego i diabetologa, ma szansę na zdrowe i długie życie. Należy wyróżnić kilka podstawowych elementów leczenia:
– zmiana stylu życia, która obejmuje dietę, aktywność fizyczną, unikanie picia alkoholu i palenia papierosów,
– leczenie farmakologiczne: leki nieinsulinowe (głównie doustne) oraz insulina,
– prawidłowe leczenie innych chorób, np. nadciśnienia tętniczego, obniżenie poziomu cholesterolu,
– zapobieganie powikłaniom lub wczesne ich wykrywanie.
Leczenie cukrzycy to obszerny i ważny temat, warto więc poświęcić mu osobny artykuł. W tym miejscu pragnę jedynie zaznaczyć, że najważniejsze jest codzienne, konsekwentne pilnowanie diety cukrzycowej oraz stała opieka lekarza prowadzącego.
Skąd się bierze przeziębienie?
Jesienne i zimowe spacery, wyprawy na grzyby, saneczkowanie czy wyprawy na narty mogą być zakłócone przez choroby infekcyjne górnych dróg oddechowych. Dlatego dziś kilka słów na temat przeziębienia, jego przyczyn, objawów i leczenia.
Słońce – co za dużo, to niezdrowo
Wszyscy jesteśmy przyzwyczajeni do słońca i oczywistym jest dla nas to, że ono istnieje. Lubimy korzystać z kąpieli słonecznych, zachwycamy się piękną opalenizną ludzkiego ciała. W mediach możemy usłyszeć zarówno o korzystnym działaniu promieni słonecznych, jak i o ich szkodliwości dla zdrowia, a co za tym idzie – życia ludzkiego.
Hagar znaczy wyrwana z pęt śmierci
Postać Hagar występuje w historii Abrahama. Przypomnijmy, że ten patriarcha Izraela żył 18 wieków przed Chrystusem. Zatem mówimy o postaciach sprzed prawie czterech tysięcy lat!
