Grypa – patogeneza, objawy, leczenie, prognoza

fot. depositphotos.com

Szczyt zachorowań przypada na okres od stycznia do marca. Zarażenie następuje drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z chorym. Wirus cechuje się dużą zakaźnością. Patomechanizm działania wirusa grypy polega na uszkodzeniu komórek nabłonka dróg oddechowych, które atakuje i uszkadza, wywołując objawy infekcji i jednocześnie otwierając drogę do nadkażenia bakteryjnego. Bardzo charakterystyczną cechą wirusa grypy (rodzina ortomyksowirusów) jest zmienność i zdolność do mutacji.

Znamienny jest nagły początek choroby. Pacjent w krótkim czasie zauważa objawy infekcji pod postacią wysokiej gorączki, powyżej 38 stopni, kaszlu, bólu mięśniowo-stawowego. Często towarzyszą temu dreszcze, brak apetytu, bóle głowy i kości. U dzieci natomiast występuje nadmierna senność, zaś u niemowląt apatia, brak apetytu, zaburzenia oddychania, nudności.

fot. depositphotos.com

W postaci niepowikłanej leczenie grypy ogranicza się do leczenia objawowego. Zaleca się pozostanie w łóżku, nawadnianie pacjenta, stosowania środków przeciwgorączkowych, które zmniejszają przekrwienie błon śluzowych nosa. W Polsce dostępne są również leki przeciwwirusowe, których skuteczność wykazano, gdy użyte zostaną do 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów. Istnieje możliwość stosowania tych leków u osób z kontaktu, w mniejszych profilaktycznych dawkach.

Ryzyko powikłań rośnie u osób po 65. roku życia, dzieci do 5. roku życia, kobiet w ciąży. Powikłania pogrypowe to: zapalenie oskrzeli i płuc, zapalenie zatok, zapalenie ucha środkowego, zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia, zapalenie nerwów obwodowych, mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, zespół Guillaina-Barrego. U kobiet ciężarnych wzrasta ryzyko poronienia oraz wad wrodzonych u płodu. W przebiegu grypy możliwy jest również zgon.

Szczepienie na grypę wymaga corocznego podawania szczepionki zawierającej antygeny podtypów wirusa zalecane przez WHO na dany sezon epidemiczny. Optymalnie szczepienie należy wykonać wczesną jesienią przed okresem wzmożonej zachorowalności. Schemat szczepienia obejmuje podanie jednej dawki rocznie u osoby dorosłej oraz dwóch dawek w odstępie 4 tygodni u dzieci do 9. roku życia, które uprzednio nie były szczepione. Szczepionka dostępna jest dla niemowląt od ukończenia 6. miesiąca życia.

Ma ona na celu zapobieganie grypie, zwłaszcza u osób, które należą do grupy podwyższonego ryzyka powikłań pogrypowych, np. cukrzyków,  osób po ukończeniu 65. roku życia, pensjonariuszy i pracowników domów opieki społecznej i innych placówek przewlekłej opieki medycznej bez względu na wiek, chorych na choroby sercowo-naczyniowe, POCHP, personel służby zdrowia i studentów medycyny. Jak przy wszystkich szczepieniach konieczna jest kwalifikacja przez lekarza. Szczepienie nie daje stuprocentowej ochrony przed zachorowaniem.

Pisząc o grypie, jej przebiegu i powikłaniach, nie sposób pominąć święte rodzeństwo Franciszka i Hiacyntę Marto, którzy doświadczyli boleśnie tej infekcji wraz z jej powikłaniami. Patrząc na dzieci fatimskie, dostrzegamy, że Bóg ze zwykłych z naszego ludzkiego punktu widzenia wydarzeń, jak na przykład choroba, czyni rzeczy niezwykłe, jeśli Mu tylko na to pozwolimy. Grypa, jak każda inna choroba, dla wielu staje się powodem narzekania i buntu przeciwko Bogu z powodu losu, jaki zesłał na człowieka. Dostrzegamy jednak, że ci, którzy zapatrzeni są w Tego, który do końca umiłował, tak jak czyniły to dzieci z Fatimy, w wydarzeniach bolesnych i smutnych, często niezrozumiałych, widzieli szansę do ofiary dla Boga, a przez to szansę dla ginących dusz. Jan Paweł II pisał: „Cierpienie jest polem, które wypala miejsce miłości”. W myśl słów papieża Polaka oraz za przykładem dzieci z Fatimy pozwólmy Bogu, by wypalał miejsce w naszym życiu i naszej duszy dla Miłości, którą On sam jest. „Zdaję się całkowicie na wolę Twoją świętą, która jest miłosierdziem samym”(Dz 1574).